Frá upphafi innleiðingar notendastýrðrar persónulegrar aðstoðar (NPA) hafa framlög sveitarfélaga til NPA samninga grundvallast á svonefndum jafnaðartaxta, sem hefur átt að endurspegla heildarkostnað við hverja klukkustund að meðaltali fyrir þjónustu samkvæmt NPA samningnum. Til að byrja með gaf verkefnisstjórn um NPA út þennan jafnaðartaxta, en undir lok árs 2015 tilkynnti verkefnisstjórnin að hún myndi hætta að gefa taxtann út og beindi þeim fyrirmælum til sveitarfélaga að miða greiðslur við ákvæði kjarasamninga.

Síðan verkefnisstjórnin hætti að gefa jafnaðartaxtann út hafa sveitarfélög reiknað út sína eigin taxta. Þróunin hefur svo orðið sú að um mitt síðasta ár var ekkert sveitarfélag á landinu, sem NPA miðstöðin hefur verið í samstarfi við, að notast við sama taxtann og í mörgum tilfellum hefur verið umtalsverður munur. Jafnaðartaxtar sveitarfélaga áttu það þó allir sameiginlegt að standa ekki undir kjarasamningsbundnum greiðslum til NPA aðstoðarfólks í blandaðri vaktavinnu.

NPA miðstöðin hefur lagt umtalsverða vinnu í að reikna út réttan jafnaðartaxta NPA samninga út frá kjarasamningi NPA aðstoðarfólks, þ.e. kjarasamningi NPA miðstöðvarinnar við Eflingu/SGS. Síðastliðið sumar og haust kynnti miðstöðin niðurstöður sínar fyrir sveitarfélögum með minnisblaði um útreikninga sína. Jafnframt skoraði miðstöðin á sveitarfélög að leggja fram eigin útreikninga og rökstuðning fyrir sínum jafnaðartöxtum, ellegar aðlaga sína taxta að útreikningum NPA miðstöðvarinnar. Nokkur sveitarfélög hafa í kjölfarið brugðist við minnisblaðinu og uppfært sína taxta til samræmis við útreikninga NPA miðstöðvarinnar.

Með lögum nr. 38/2018 um þjónustu við fatlað fólk með langvarandi stuðningsþarfir var lögfestur réttur fatlaðs fólks til notendastýrðrar persónulegrar aðstoðar (NPA), sbr. 11. gr. laganna. Samhliða gildistöku laganna birti Velferðarráðuneytið, nú Félagsmálaráðuneytið, reglugerð nr. 1250/2018 um NPA. Í lögunum og reglugerðinni er skýrt kveðið á um skyldu sveitarfélaga og notenda að virða kjarasamninga og að greiðslur til NPA skuli taka mið af kjarasamningum NPA aðstoðarfólks. Í því sambandi er einkum bent á 16. gr. reglugerðarinnar. Þrátt fyrir það hafa mörg sveitarfélög ekki enn brugðist við og uppfært sínar greiðslur.

Á næstu dögum mun NPA miðstöðin senda uppfært minnisblað til sveitarfélaga ásamt kröfubréfi um að þau aðlagi greiðslur sínar til samræmis við gildandi lög og reglugerð um NPA. Brýnt er að sveitarfélög bregðist strax við, enda eru greiðslur í dag í mörgum tilfellum ófullnægjandi og setja marga NPA notendur í erfiða stöðu. Samkvæmt minnisblaði NPA miðstöðvarinnar verður jafnaðartaxti sveitarfélaga að vera að lágmarki 4.151,63 kr. á sólarhringssamningum sem geta nýtt sér undanþáguákvæði í sérkjarasamningi NPA miðstöðvarinnar við Eflingu/SGS um hvíldarvaktir, en 4.559,32 kr. á samningum sem ekki geta nýtt sér hvíldarvaktafyrirkomulagið. Þá er einnig brýnt að sveitarfélög taki upp það verklag sem kveðið  er á um reglugerðinni, til dæmis að framlög séu greidd fyrirfram í upphafi hvers mánaðar og að tekið verði tillit til viðbótarálags vegna aðstoðarverkstjórnar svo eitthvað sé nefnt.

Hægt er að nálgast minnisblað NPA miðstöðvarinnar hér.

NPA miðstöðin sendi í dag neðangreint erindi til þjónustumiðstöðva og fulltrúa sveitarfélaga vegna NPA samninga:

Þann 21. desember sl. undirritaði félags- og jafnréttismálaráðherra nýja reglugerð um notendastýrða persónulega aðstoð (NPA). Í reglugerðinni er að finna ýmis ákvæði er varða framkvæmd NPA sem skortur hefur verið á fram til þessa, til dæmis varðandi umsýslu, ferli umsókna, fræðslu, fjárhagslega framkvæmd o.fl. Að gefnu tilefni vill NPA miðstöðin taka fram að reglugerðin er komin til framkvæmda og því ber sveitarfélögum að aðlaga NPA þjónustu sína til samræmis við ákvæði reglugerðarinnar nú þegar.